Van opbouw naar uitstap: zo verzilver je je levenswerk bij een exit

Van opbouw naar uitstap: zo verzilver je je levenswerk bij een exit

Je hebt je bedrijf met hart en ziel opgebouwd. Na jaren van toewijding overweeg je om het van de hand te doen. Hoe weet je of je er klaar voor bent? Wat komt er allemaal kijken bij een degelijke exitplanning? Parttime CFO Dirk Melkebeke deelt de ins en outs. Spoiler: je kunt er niet snel genoeg aan beginnen…

Vooruitdenken loont

Een bedrijfsverkoop bereid je niet voor in luttele weken of maanden. Zo’n ingrijpende beslissing vraagt om zorgvuldige planning, het best jaren van tevoren.

“Het wordt dikwijls vergeten in de dagelijkse routine en sleur van het bedrijf, maar tijdig nadenken over de toekomst is essentieel”, vertelt Dirk. “Bij alles wat je doet in de jaren vooraf, hou je best je exitstrategie in het achterhoofd.”

Waarom is dat zo belangrijk? Een grondig voorbereide exit kan voor een aanzienlijk betere verkoopprijs zorgen.

“Idealiter verkoop je je onderneming als de zaken goed op orde zijn, als alles werkt als een geoliede machine, en je net een paar goede jaren achter de rug hebt. Een investeringsfase is meestal niet het juiste moment, tenzij je actief bent in groeisectoren zoals biotech, ICT of AI. Daar wegen innovatie en potentieel dikwijls zwaarder dan de huidige resultaten.”

Weet wat je wil verkopen

Bij de voorbereiding moet je eerst de scope bepalen. Verkoop je alleen de handelszaak of ook het vastgoed? Verkoop je je bedrijf volledig of slechts een afdeling? Blijf je zelf nog een tijd betrokken bij je zaak of stap je er volledig uit?

“De scope van wat je wil verkopen moet kraakhelder zijn”, benadrukt Dirk. De cijfers die je aan de potentiële koper voorlegt, moeten dat weerspiegelen. Duidelijkheid is ontzettend belangrijk. “Het beïnvloedt niet alleen de waardebepaling, maar ook het type koper dat je aantrekt. Ook over je eigen rol na de verkoop moet je goed nadenken.”

Versterk je onderhandelingspositie

Een sleutelaspect is het vaststellen van je onderscheidend vermogen, en daaraan werken om het te maximaliseren.

“Je moet kijken naar je strategische voordelen: waarom zou iemand überhaupt in jouw onderneming geïnteresseerd zijn? Heb je operationele expertise die uniek is? Zit je in een groeimarkt of een specifieke niches? Wat maakt jouw bedrijf de moeite waard voor een koper?

Je bedrijf sterk positioneren vraagt vanzelfsprekend ook investeringen. “Die doe je best zo snel mogelijk, maar liever niet in het jaar voorafgaand aan de verkoop”, waarschuwt Dirk. “Als je slim te werk gaat, kan dat op het einde een flinke slok op de borrel schelen: je unieke positionering plus de acties die je hebt genomen om de waarde van je onderneming aan te tonen.”

Bereid je voor op due diligence

Due diligence is het moment van de waarheid: potentiële kopers laten je bedrijf doorlichten tot in de details. Meestal stelt men daar een accountant of revisor voor aan. “In eerste instantie beoordeelt de koper de rendabiliteit. Daarnaast wil die zien dat alles wettelijk in orde is, dat je afspraken met klanten en leveranciers op punt staan, dat je cijfers kloppen… Dit is een van de zaken waar wij als parttime CFO’s op focussen. We zorgen dat je boekhouding transparant je marges en kostenstructuur weergeeft. Daarnaast kijken we naar je sales: zit de omzet bij enkele grote klanten of is het risico verspreid? Ook het IT-landschap moet robuust zijn: hoe goed ben je bestand tegen cyberaanvallen?”

Met andere woorden: bij een due diligence kijkt men niet alleen naar de cijfers, maar ook of de risico’s gekend én onder controle zijn. Die kwalitatieve elementen spelen een belangrijke rol bij de waardebepaling.

Maak jezelf overbodig

Een bedrijf dat zonder jou kan draaien, is meer waard. Zo simpel is het.

“In een kmo zie je vaak dat de eigenaar tegelijk CEO en manager is, terwijl de overige medewerkers vooral uitvoerende functies hebben. Als je een exit plant, zorg dan dat je een managementteam hebt dat de organisatie vlot kan runnen. Dat hoeft geen groot team te zijn, een of twee mensen kunnen volstaan naargelang de grootte van je bedrijf.”

Ook dit is geen kwestie van weken, maar van jaren. “Kandidaat-kopers willen zien dat het bedrijf een leven heeft na jouw vertrek. Een bedrijf dat zonder jou kan groeien, krijgt een hogere waardering.”

In de praktijk

Dirk heeft al meerdere bedrijfsverkopen begeleid. Hij deelt een leerzame ervaring: “Recent had ik een klant die niet volledig was voorbereid toen er zich onverwacht een kans aandiende. Het bedrijf was op verschillende vlakken niet klaar, wat veel energie heeft gekost om daar op korte termijn iets aan te doen. De positionering was onvoldoende scherp genoeg, de rapportering niet goed aangepast. De verkoop is uiteindelijk niet doorgegaan, maar het bedrijf heeft er wel lessen uit getrokken. Als in de toekomst de tijd rijp is voor een exit, zal mijn klant er prima voorstaan.”

Hij contrasteert dit met een ander voorbeeld: “Een andere klant bevindt zich nu in de beginfase van de voorbereiding. We stomen de onderneming systematisch klaar voor een toekomstige exit.”

Denk aan je persoonlijke financiën

De manier waarop je een exit structureert, bepaalt mee wat je netto overhoudt. “Wij kunnen hierin adviseren, maar werken op dit vlak dikwijls samen met fiscalisten”, zegt Dirk. “We beschikken over een sterk netwerk van financiers, fiscalisten, advocaten en andere partijen die we kunnen inschakelen om de deal in het meest gunstige contract te gieten.”

Zeven stappen naar een succesvolle exit

Het CFO Centre helpt kmo’s in 7 stappen naar een exitplan waarmee je het onderste uit de kan haalt van de verkoop:

  1. Definieer wat je echt wil: heldere doelen bereik je sneller en makkelijker.
  2. Beslis over het type exit. Verkoop aan je managementteam, fusie, overname…?
  3. Begin tijdig met voorbereiden, als de verkoop pas over een paar jaar gepland is, begin je nu al best aan de voorbereiding.
  4. Maak je bedrijf verkoopbaar: zorg voor heldere processen, begrijpelijke boekhouding en transparante managementinformatie.
  5. Maak jezelf overbodig. Je bedrijf moet zonder jou kunnen schitteren.
  6. Maximaliseer je waardering. Naast de winst zijn er nog diverse zaken waaraan je kan werken.
  7. Vind de juiste koper: het CFO Centre kan je hierbij helpen.

Aan de slag met exitplanning

Een exitstrategie die je verkoopprijs maximaliseert en je toekomst veiligstelt? Onze parttime CFO’s ondersteunen je om een solide exitplan op te stellen en uit te voeren. Zo ben je voorbereid wanneer het moment daar is of als er zich een onverwachte opportuniteit aanbiedt.

Van spreadsheet tot strategie: de CFO als sparringpartner

Van spreadsheet tot strategie: de CFO als sparringpartner

Sylvie Vercruysse is parttime CFO bij het CFO Centre België. In die rol ondersteunt ze ondernemers op financieel en strategisch vlak. Maar dit gaat om meer dan enkel de cijfers. Ze geeft inzicht in waar hun bedrijf staat en vooral: waar het naartoe kan. In deze blog vertelt ze hier meer over.

Wij helpen ondernemers te begrijpen wat hun cijfers vertellen. Hoe ziet de cashflow eruit? Waar zitten risico’s? Wat gebeurt er als het slechter gaat, of beter? Want je moet beide scenario’s durven doordenken. Eén van de belangrijkste dingen die ik hen meegeef is: “Cash is king.” Elke beslissing moet je bekijken door de bril van cash. Of het nu gaat over investeren, groeien of iets compleet nieuws beginnen.

Strategische keuzes

Cijfers op zich zijn niet moeilijk. Ik kan duizend spreadsheets maken, met duizend aannames. Maar de kern is dat je de strategie begrijpt. Pas daarna plak je er de juiste cijfers op. Want, je kan veel plannen, maar of dat plan ook geloofwaardig en haalbaar is? Dat zit in de onderliggende aannames, en die zijn vaak niet-financieel.

Een ondernemer denkt bijvoorbeeld aan het openen van een nieuwe vestiging of het introduceren van een nieuw product. Dat zijn strategische keuzes, maar ze hebben grote financiële gevolgen. En daar kom ik in beeld. Ik denk mee, spiegel, stel vragen. Want dat plan moet niet alleen kloppen op papier, het moet ook uitvoerbaar zijn in de praktijk.

Soms afremmen

Soms moet ik iemand ook even afremmen. Eén van mijn klanten wil een bedrijf overnemen dat vijf keer groter is dan zijn eigen onderneming. Uiteraard wil ik zijn ambitie niet temperen, maar ik voel ook de verantwoordelijkheid om hem te wijzen op de risico’s. “Kunnen we dit financieren? Hebben we de mensen om het waar te maken?” Je moet niet alleen de overname kunnen betalen, maar ook de organisatie aankunnen die daarna komt.

Vertrouwen opbouwen

Het vraagt vertrouwen om dat soort gesprekken te kunnen voeren. En dat vertrouwen bouw je op. Dat gebeurt niet op dag één. Je bouwt een relatie op, en op een bepaald moment stellen ondernemers ook andere vragen dan alleen over financiën. Soms over medewerkers, of over de werking van hun team. En we praten soms ook over privézaken, ik vraag dan naar een reis, de kinderen, de familie. Dat komt omdat er een band is ontstaan, en omdat je oprecht geïnteresseerd bent in de mens achter de ondernemer. Daarbij helpt het denk ik ook dat ik zelf een CEO ben geweest. Ondernemers vragen dan ook vaak: “Wat zou jij doen?”

Breed netwerk

Naast mijn kennis en ervaring breng ik ook mijn netwerk mee. Zo had ik een klant die veel aankoopt in vreemde munt, maar zijn lokale bankkantoor had niet de juiste knowhow. Via online platformen moest hij hoge commissies betalen. Dankzij mijn netwerk kon ik hem in contact brengen met een ander bankkantoor, waar wél de juiste expertise aanwezig was. Daar kreeg hij toegang tot betere mogelijkheden om vreemde munten aan te kopen, rechtstreeks via de marktenzaal en met scherpere voorwaarden. Dat maakte voor zijn bedrijf een groot verschil, hij was dolgelukkig dat we dit samen hebben kunnen realiseren.

Mijn drijfveren

Wat mij drijft in dit werk? Dat ik echt iets kan betekenen. Ik haal mijn voldoening uit het helpen van mensen, uit de dankbaarheid die je terugkrijgt als iets lukt, of als je iemand verder hebt geholpen in een moeilijke beslissing. Het is ook de afwisseling die me aanspreekt: elk bedrijf, elk vraagstuk is anders. Ik blijf bijleren, ik blijf in contact met mensen en ik blijf in het circuit. Dat houdt me scherp.

Grip op je geldstroom met cashflow forecasting

Grip op je geldstroom met cashflow forecasting

Geen duidelijk inzicht in je cashflow? Dan kan je bedrijf in de problemen komen door onverwachte financiële tegenvallers. Cashflow forecasting helpt je om je cashflow nauwkeurig te voorspellen. Zo beheers je niet alleen risico’s, maar benut je ook groeikansen. Hoe je dat doet, vertelt parttime CFO Luc Sienaert.

Niet gokken, wel strategisch schakelen

We trappen af met een definitie van het begrip. Cashflow forecasting betekent vooraf inschatten welke geldstromen er in de (nabije) toekomst je bedrijf in- en uitgaan. Om zo een duidelijk beeld te krijgen van de liquiditeit op de korte en wat langere termijn. Luc Sienaert: “Je gaat als bedrijf vooruitkijken en mogelijke knelpunten identificeren zodat je tijdig beslissingen kunt nemen om het risico op cashtekorten te beperken. Het gaat zelfs nog een stap verder: je financiële middelen strategisch beheren om groeikansen maximaal te benutten en werkkapitaal zo goed mogelijk af te stemmen op de operationele activiteiten.”

Enkele voorbeelden: als je rentelasten op korte termijn een aanzienlijk deel uitmaken van je maandelijkse cashflow, dan kan een rentestijging leiden tot een fors verlies van je kaspositie. En als je een klant kwijtraakt die goed is voor een vierde van je omzet, komt je liquiditeit onder druk te staan als je geen alternatieve inkomsten hebt. Of nog extremer: als je winkels noodgedwongen sluiten (zoals tijdens de coronapandemie), hoe ga je dan overleven zonder inkomsten?

“De situatie verschilt natuurlijk van bedrijf tot bedrijf.  Daarom moet je bij cashflow forecasting de relevante ‘wat als’-scenario’s in kaart brengen. Door de gevoeligheid van verschillende factoren te begrijpen, weet je welke variabelen de grootste impact hebben op je cashflow.”

Financiële weersvoorspelling

Bedrijfsleiders van kmo’s denken doorgaans wel over de wat langere termijn na, maar ze houden zoveel ballen in de lucht dat proactief vaak reactief wordt. Ze gaan brandjes blussen in plaats van doordacht anticiperen op risico’s en langetermijnplanning. “In mijn ervaring zijn ze meer bezig met remediëren dan voorkomen. Als parttime CFO pluizen wij alle risico’s uit en wijzen we ondernemers erop. Als je de risico’s kent en beheerst, ben je beter gewapend tegen onheil. Ik noem het weleens ‘de bekende onbekenden vastleggen’. Je hoeft geen weerman te zijn om te weten dat het kán regenen. Met een paraplu bij de hand, ben je daarop voorzien. Maar als je niet weet dat er zoiets als regen bestaat, ga je natuurlijk geen paraplu aanschaffen.”

In tegenstelling tot een budget is een forecast heel dynamisch. Je stuurt continu bij op basis van nieuwe inzichten en veranderende omstandigheden. Zeker voor kmo’s met sterk wisselende cashflows, bijvoorbeeld seizoensgebonden bedrijven, is het cruciaal om de vinger aan de pols te houden.

Door voortdurend de forecast bij te werken, kan je snel inspelen op veranderingen in inkomsten en uitgaven, de markt of klantgedrag. Anticiperen op positieve en negatieve ontwikkelingen leidt tot betere beslissingen en een stabielere cashflow.

Groeikansen verzilveren

Voorspellen om te anticiperen – zo klaar als een klontje. Maar hoe zet je cashflow forecasting in als instrument om te groeien?  “Als een bedrijf wil groeien en investeert, moet die investering meer opleveren  dan de financieringskost die vermogensverschaffers zoals banken en aandeelhouders eisen. Alleen dan creëert de investering echte waarde voor het  bedrijf. Een betrouwbare graadmeter voor waardecreatie? Vrije cashflow. Dat is de cashflow die overblijft nadat je alle operationele kosten, investeringen en kapitaalaflossingen hebt betaald. De werkelijke financiële ruimte die een bedrijf heeft om nieuwe duurzame groei te financieren, schulden af te bouwen of rendement uit te keren aan aandeelhouders.”

Veel ondernemers zijn zich bewust van het belang van vooruitkijken, maar operationele taken slokken alle aandacht op. Proactief cashflowmanagement vraagt tijd en toewijding van een CFO, maar die investering betaalt zich terug door minder financiële verrassingen en doordachte beslissingen die groeistrategieën ondersteunen. “Mijn ervaring is dat bedrijven met nauwkeurige cashflowprognoses meer vertrouwen opbouwen bij banken en investeerders, en dus gunstige voorwaarden kunnen afdwingen om hun groei (verder) te financieren. Groeiende cashflowprognoses leiden nu eenmaal tot hogere waarderingen van je bedrijf”, besluit Luc.

Zeker zijn dat je cashflow gezond blijft? Reken op een parttime CFO.

Van levenswerk naar legacy: het exitproces van je kmo

Van levenswerk naar legacy: het exitproces van je kmo

De verkoop van je kmo is een cruciaal moment in je ondernemerscarrière. Geen impulsieve beslissing, maar het resultaat van een doordacht proces. Hoe pak je een exit aan en waarmee moet je rekening houden? Parttime CFO Wim Van der Smissen deelt zijn inzichten.

Meer dan cijfers: het menselijke verhaal

“Een bedrijf verkopen is geen kwestie van louter cijfers en analyses”, stelt Wim. “Voor veel ondernemers is hun zaak een levenswerk dat ze uit handen geven. Daarom zoeken ze niet per se naar de hoogste bieder, maar eerder iemand die er goed voor zal zorgen.”

Dat blijkt uit een voorbeeld waarbij Wim een echtpaar begeleidde bij de verkoop van hun boekhoudkantoor. Er waren geen kinderen, noch geschikte opvolgers binnen het bedrijf. “De eigenaar had vier duidelijke prioriteiten. Bovenaan stond het welzijn van zijn mensen. Daarna kwam de continuïteit voor zijn klanten. Ten derde wilde hij zelf nog vijf tot tien jaar een actieve rol spelen. Pas als vierde kwam het financiële plaatje.”

Na een gezamenlijke marktprospectie werden 3 mogelijke overnemers geselecteerd. Met elk van hen werden meerdere gesprekken gevoerd. De keuze viel op het bedrijf met de beste fit qua waarden en cultuur. “Ik herinner mij nog een van die meetings. De koper was met zestien mensen vertegenwoordigd, wij met ons tweeën. Die man was zo gelukkig dat hij er niet alleen voor stond. De begeleiding van een parttime CFO bij zo’n gewichtig proces geeft gemoedsrust.”

De basis van een goede exit: de juiste vragen

Voor je over cijfers of kopers begint, moet je jezelf een aantal kernvragen stellen. Zijn er opvolgers binnen de familie of onder de medewerkers? Zijn die voldoende ervaren en gekwalificeerd? Als dat niet het geval is, ga je op zoek naar een externe partij. “Als CFO kunnen we al vroeg ondersteuning bieden door onze bevindingen te delen over mogelijke opvolgers – zowel binnen de familie als in het management en daarbuiten. Eens je de knoop hebt doorgehakt over een verkoop, komen er een aantal elementen aan bod. Wat wil je zelf doen na de exit: nog actief blijven in het bedrijf of direct stoppen? Wat gebeurt er met de medewerkers? Wat zijn je financiële verwachtingen? Moet de overnemer rekening houden met langlopende klant- en leveranciersrelaties?”

Een CFO treedt op als klankbord en richtingaanwijzer. Iemand die je laat nadenken over wat er voor jou het meeste toe doet. Essentieel, want anders kan een exit op een sisser uitdraaien.

Goed voorbereid is half gewonnen

Een grondige voorbereiding is cruciaal. “Je moet een transparant beeld kunnen geven aan potentiële kopers. Dat betekent dat alle informatie beschikbaar en gestructureerd moet zijn: van je financiële resultaten tot je toekomstplannen.”

Een CFO kan je hierbij ondersteunen door de cijfers te analyseren en correct te documenteren. Voor een overnemer tellen trouwens niet alleen de historische prestaties, maar ook de toekomstperspectieven. “Je kunt kopers grofweg in twee groepen opdelen: bedrijven die al actief zijn in jouw markt, bijvoorbeeld een concurrent die wil uitbreiden. Daarnaast heb je financiële investeerders, vaak private equity. In dat geval blijft je bedrijf meestal zelfstandig bestaan, maar komen de aandelen in andere handen.”

Het momentum benutten

Externe marktfactoren kunnen ook een rol spelen. Je bedrijf verkopen na een paar sterke jaren is makkelijker dan in mindere tijden. “Markten houden niet van onzekerheid, en dat zie je terug in de waarderingen. Soms spelen ook sectorspecifieke bewegingen mee, zoals de consolidatiegolf in de accountancysector.”

De meeste kmo’s worden verkocht als de bedrijfsleider de pensioenleeftijd nadert. Maar er zijn bedrijven die sneller worden verkocht, zoals start-ups en scale-ups. “Dat hoort bij de aard van hun businessmodel. Ze zetten iets op met de intentie om het na 10 à 15 jaar lucratief te verkopen. Vooral in software, farmacie en biotech is dit gangbaar.”

Van deal naar duurzame toekomst

Bij het afsluiten van de aankoopovereenkomst blijft de CFO aan je zijde. “We zorgen onder andere voor een correcte waardering en faire overeenkomst, dekken de rechten van de verkoper goed af. Het werk stopt ook niet bij de verkoop. De integratiefase is even belangrijk. Of je bedrijf nu zelfstandig blijft of opgaat in een groter geheel, je wil dat de kernwaarden en sterke punten behouden blijven.”

Een bedrijf verkopen doe je meestal maar één keer in je leven. Professionele begeleiding zorgt ervoor dat je tijdens de onderhandelingen je oorspronkelijke doelstellingen niet uit het oog verliest. Want uiteindelijk gaat het om meer dan alleen een succesvolle verkoop – het gaat om de toekomst van je levenswerk.

Overweeg je een exit? Een parttime CFO kan je helpen bij het vormgeven van een strategie die recht doet aan jouw prioriteiten.

Van ruwe data naar waardevol inzicht met automatisering en rapportering

Van ruwe data naar waardevol inzicht met automatisering en rapportering

Kmo’s verzamelen massa’s data, maar die gegevens blijven vaak onbenut. Verstopt in Excel-bestanden of verspreid over systemen die niet met elkaar praten. Ook zelfgemaakte rapporten met lukrake operationele of financiële gegevens schieten tekort. Hoe zet je als kmo de stap naar professionele rapportage die bijdraagt aan betere besluitvorming? Parttime CFO Sven Van Hout weet raad.

Data versus informatie

“Ik wil eerst benadrukken dat er een onderscheid is tussen data of gegevens en informatie”, aldus Sven. “Het eerste heeft weinig waarde zonder context. Informatie daarentegen, is gekwalificeerd en gestructureerd. Je hebt natuurlijk wel data nodig om tot informatie te komen.”

Helder. Maar hoe belangrijk zijn data en informatie voor een bedrijf? “Om je onderneming succesvol te leiden, moet je op elk moment weten hoe je ervoor staat. Willekeurig wat cijfers vergaren loont niet. Je moet ze omzetten in concrete informatie waar de bedrijfsleider of het management wat aan heeft.”

Maatwerk als standaard

Bij nieuwe klanten gaat Sven altijd eerst na wat er beschikbaar is en in welk formaat. Om dan te bepalen welke gegevens ontbreken en waar die opgehaald kunnen worden. “Dat is niet per se heel complex, zeker als we het hebben over kmo’s met een vrij bescheiden omvang. Zelfs met Excel kun je rapporten maken die je meer vertellen dan de cijfers die je boekhouder deelt. Al was het maar omdat ze op een inzichtelijkere manier zijn opgesteld.”

Sven maakt doorgaans rapporten ‘à la tête du client’, al zijn sommige relevant voor elke kmo. Denk aan resultatenrekeningen in managementformaat. “Met geavanceerde business intelligence-tools krijg je veel meer gedaan, maar dat is niet altijd een must. De kracht zit in verbanden leggen, onder andere tussen operationele KPI’s en financiële resultaten. Concreet voorbeeld: bedrijven meten en bewaren gegevens over uitval in productie, ziekteverzuim, wachttijden, noem maar op. Maar de financiële impact van zulke voorvallen? Die kennen ze dikwijls niet. Door de juiste verbanden te leggen, wordt duidelijk welke aanpassingen je rendement positief beïnvloeden en waar je prioriteiten liggen. Voor de ene onderneming kan dat een wekelijks overzicht van cashflow zijn, voor de andere een maandelijkse analyse van productie-efficiëntie.”

Van spreadsheets naar automatisering

Hoewel Excel een uitstekend startpunt is, komt er een moment waarop verdere automatisering misschien noodzakelijk is. Bijvoorbeeld als handmatig gegevens verzamelen en verwerken te veel tijd kost, de kans op menselijke fouten groot is, er behoefte is aan realtime-inzichten, verschillende databronnen gecombineerd moeten worden …

“Als CFO ben ik prima vertrouwd met rapporten maken, maar ik ben geen BI-specialist. Heeft mijn klant nood aan een gespecialiseerde tool? Dan ondersteun ik hem bij de keuze van zo’n oplossing of verwijs ik hem door naar partijen met wie het CFO Centre al heeft samengewerkt op dat vlak. Dat is een van de voordelen van onze organisatie: een ruim netwerk om uit te putten.”

Vooruitkijken en delen

We zeiden al dat informatie belangrijk is om te weten hoe je ervoor staat. Kunnen rapporten ook een blik op de toekomst bieden? “Absoluut. Het voorspellende element is cruciaal. Door vooruit te plannen, kun je anticiperen op uitdagingen en kansen. Dat vraagt om rapportages die verder gaan dan de standaard financiële overzichten. Ze bevatten ook forecasting- en scenarioanalyses om maar iets te noemen.”

Eens je waardevolle rapporten hebt, is het essentieel om die informatie te delen met iedereen die daar baat bij heeft. En dat beperkt zich niet tot het management. “Door rapporten – of de relevante informatie en inzichten ervan – te delen met medewerkers, zorg je voor een grotere betrokkenheid. Van marketing en sales tot operationele profielen, iedereen heeft graag een beeld van doelstellingen, prestaties en resultaten.”

Troeven in een notendop

Slotsom: slimme rapportage en automatisering leveren talloze voordelen op, zoals:

  • Versnipperde gegevens integreren;
  • Data tastbaar en verstaanbaar maken;
  • Onderbouwde, strategische beslissingen nemen;
  • Proactief aansturen in plaats van achter de feiten aanhollen;
  • Doelstellingen monitoren en bijsturen;
  • Medewerkers betrokken en gemotiveerd houden.

De stap naar professionele rapportage hoeft niet complex te zijn. Begin klein, focus op wat ertoe doet, en bouw van daaruit verder. Uiteindelijk draait het niet om de rapporten zelf, maar om de betere beslissingen die ze mogelijk maken. In een wereld waarin data alsmaar belangrijker wordt, kan geen enkele kmo het zich veroorloven om op buikgevoel of automatische piloot te blijven varen…

Geen idee waar te beginnen? Onze CFO’s wijzen je graag de weg naar een datagedreven bedrijfscultuur.

Van dagelijkse beslommeringen naar strategisch leiderschap

Van dagelijkse beslommeringen naar strategisch leiderschap

Zo wordt je bedrijf veerkrachtig en futureproof

Veel kmo-bedrijfsleiders worden opgeslorpt door operationeel werk en zitten verstrikt in een web van dagelijkse chaos. Ze leiden hun bedrijf reflexmatig en hebben geen zicht op het grotere geheel. Strategische visie en langetermijnplanning? Ergens in de achtergrond. Nefast voor groei en innovatie, een domper op het werkplezier, en bovenal: je ambities worden gefnuikt. Hoe krijg je weer vat op je onderneming en realiseer je de doelen die je ooit voor ogen had? Parttime CFO Wim Braeckman weet raad.

Bezinnen en vertrouwen

Je loswrikken van de dagelijkse trammelant, hoe doe je dat? “Je moet in eerste instantie afstand nemen en tijd vrijmaken om een helikopterzicht te krijgen. Stel je die ene cruciale vraag: wat wil je bereiken met je bedrijf? Je bent tenslotte niet gaan ondernemen om brandjes te blussen, maar met een specifiek doel voor ogen. Een vermogen opbouwen bijvoorbeeld. Bepaalde dromen verwezenlijken. Iets waarin je gelooft in de markt te zetten. Wat ook je drijfveer is, je onderneming is geen doel op zich maar een instrument om dat doel te behalen.”

Een stap terugzetten om te bezinnen, betekent dat je het reilen en zeilen moet loslaten. Dat vraagt vertrouwen in je medewerkers. “Absoluut. Je moet ervan uitgaan dat iedereen zijn taak naar behoren kan en zal doen. Anders ga je micromanagen en ben je bezig met de punten en de komma’s in plaats van de grote zaken. Goed omringd zijn is een belangrijke voorwaarde om in vertrouwen taken te delegeren.”

Becijferen en plannen

Een van die grote zaken: de cijfers. Voor je beslissingen neemt, moet je uitpluizen hoe je bedrijf er vandaag voorstaat. Dat begint met een analyse van je financiële resultaten. Een CFO komt daarbij goed van pas. “Onze rol is in eerste instantie cijfermatig. De cijfers moeten structureel correct zijn. Als dat het geval is, kun je ze gaan analyseren en er conclusies uit trekken en acties aan koppelen. Maar dat doe je niet op goed geluk – alles moet grondig onderbouwd zijn.”

Cijfers zijn betekenisvol. Niet alleen om je huidige situatie in te schatten, maar vooral als ‘gids’ om objectieven te definiëren. Ook daarvoor reken je op een CFO. “We ondersteunen bedrijfsleiders om een goede strategische planning op punt te zetten die mikt op de middellange en lange termijn. Let wel, in onze snel veranderende wereld moet je buffers inbouwen. De voorbije jaren zijn we van de ene crisis in de andere beland. Corona, hoge energieprijzen, macro-economische en politieke toestanden op het wereldtoneel, oorlogen, noem maar op. Op zo’n strategische planning moet je verschillende scenario’s loslaten, inclusief een worstcasescenario. Je moet risico’s incalculeren en een plan B hebben, je beschermen tegen concurrentie, kijken wat er buiten je bedrijfsmuren en over de grenzen heen gebeurt. Bedrijven die flexibel en veerkrachtig zijn, kunnen zich makkelijker op korte termijn aanpassen, zónder het langetermijnperspectief uit het oog te verliezen. Opportunisme en impulsiviteit doen je onderneming meer kwaad dan goed.”

Hulp inschakelen

Hoe komt het dat zoveel ondernemers worstelen met de pietluttigheden en er niet in slagen om daar bovenuit te stijgen? “Niet elke kmo heeft een degelijke structuur. Bedrijfsleiders staan ook redelijk geïsoleerd en missen dikwijls een klankbord. Ik heb nog meegemaakt dat een bedrijfsleider bezig was met een schuifdeur die niet openging terwijl er zes mensen zaten te wachten in zijn directiezaal. Hij kon die beslommeringen niet van zich afzetten. Zo’n situatie is echt gevaarlijk. Als je constant brandjes aan ’t blussen bent, kun je in een burn-out belanden.

Trouwe en capabele medewerkers zijn essentieel. Maar je moet er ook voor zorgen dat ze zelf oplossingen zoeken en niet bij elke futiliteit je hulp inroepen. Daar vaart hun werkplezier ook wel bij: als mensen het gevoel hebben dat ze mee mogen nadenken en dat hun inbreng waardevol is, voelen ze zich betrokken bij het bedrijf. Tegelijk hou je als leider meer tijd over voor je strategische kerntaken en dingen die je graag en goed doet.

Visie definiëren

Je goed omringen en delegeren, je cijfers onder de loep nemen, je focussen op strategie en de lange termijn … lukt dat zonder hulp van buitenaf? “Dat kan zeker, als je een goede sparringpartner hebt binnen je bedrijfsmuren. Maar je kunt ook een externe partner inschakelen. Een coach, consultant, adviseur, Raad van Advies … of een portfolio-CFO natuurlijk. Wij doen tenslotte veel meer dan de cijfers analyseren. Dankzij onze ervaring in het kmo-landschap en onze brede knowhow, zijn wij vaak klankbord én wegwijzer. We kennen de ins en outs van strategische planning, hebben een ruim netwerk van relevante partners, uitstekende bankrelaties. Bij een aantal van mijn klanten heb ik zelfs mee de volledige rebranding ondersteund, weliswaar in samenwerking met externe experten en agentschappen.”

Dat een kmo-leider geen brandjesblusser mag zijn, zoveel is zeker. Dekt de term ‘architect’ de lading, degene die het bedrijf vormgeeft en voor stevige fundamenten zorgt? “Ik zou er nog iets aan toevoegen: visionair. Je kunt een prima architect zijn, maar daarmee onderscheid je je nog niet van de concurrentie. Ik adviseer ondernemers om een eigen visie te ontwikkelen in plaats van andermans strategieën te kopiëren. Alleen zo maak je het onderscheid en blijf je zelfs in moeilijke omstandigheden relevant. Een unieke visie, inzicht in de cijfers en een veerkrachtig toekomstplan, dat zijn volgens mij de sleutels tot succes op de lange termijn.”

Zit je ook vast in de operationele val? Liever je bedrijf leiden dan eronder lijden? Boek je gratis adviesgesprek om te zien wat wij voor jou kunnen betekenen.

Cashflow forecasting: van brandjes blussen naar risico’s inschatten

Cashflow forecasting: van brandjes blussen naar risico’s inschatten

Door je cashflow te voorspellen, voorkom je onaangename verrassingen en hou je grip op je financiën. Je kunt er je bedrijf mee wapenen tegen de gevolgen van economische en andere ‘stoorzenders’ én er zelfs groeikansen mee benutten. Hoe je dat doet, vertelt Parttime CFO Luc Sienaert.

Niet gokken, wel strategisch schakelen

We trappen af met een definitie van het begrip. Cashflow forecasting betekent inschatten hoeveel geld er in de (nabije) toekomst je bedrijf in- en uitgaat. Om zo een duidelijk beeld te krijgen van de liquiditeit op de korte en wat langere termijn. Luc Sienaert: “Je gaat als bedrijf vooruitkijken en mogelijke euvels identificeren zodat je tijdig beslissingen kunt nemen om het risico op cashtekorten te beperken. Het gaat zelfs nog een stap verder: je financiële middelen strategisch beheren om te weten welke cashflow er vrijkomt en wat je ermee kunt aanvangen.”

Enkele voorbeelden: als de kortetermijnrente fors verhoogt en je hebt veel kredieten op korte termijn, dan kun je die verhoging misschien niet bolwerken. Het verlies van een klant die voor een aanzienlijk deel van je omzet zorgt, houdt ook risico’s in. Of nog extremer: als je winkels noodgedwongen sluiten (zoals tijdens de coronapandemie), hoe ga je dan overleven zonder inkomsten?

“De situatie verschilt van bedrijf tot bedrijf. Als je financieringskosten maar een fractie van je cashflow bedragen, is een rentestijging geen ramp. En als je vooral online verkoopt, zal de sluiting van fysieke winkels minder impact hebben. Bij cashflow forecasting moet je de ‘wat als-scenario’s die voor jou van toepassing zijn in kaart brengen. Net zoals de sensitiviteit: de mate waarin deze parameters je cashflow  beïnvloeden.

Financiële weersvoorspelling

Kmo’s denken doorgaans wel over de wat langere termijn na, maar ze houden zoveel borden in de lucht dat proactief tewerk gaan er niet van komt. “In mijn ervaring zijn ze meer bezig met remediëren dan voorkomen. Als parttime CFO pluizen wij alle risico’s uit en wijzen we ondernemers erop. Als je de risico’s kent en beheerst, ben je beter gewapend tegen onheil. Ik noem het weleens ‘de bekende onbekenden vastleggen’. Je hoeft geen weerman te zijn om te weten dat het kán regenen. Met een paraplu bij de hand, ben je daarop voorzien. Maar als je niet weet dat er zoiets als regen bestaat, ga je natuurlijk geen paraplu aanschaffen.”

Het grote verschil tussen een budget en een forecast is dat de eerste vrij statisch is, terwijl de tweede continu wordt bijgestuurd op basis van nieuwe inzichten en veranderende omstandigheden. Zeker voor kmo’s met sterk wisselende cashflows – bijvoorbeeld seizoensgebonden bedrijven – is het cruciaal om de vinger aan de pols te houden.

Door voortdurend de forecast bij te werken, kan je snel inspelen op veranderingen in inkomsten en uitgaven, de markt of klantgedrag. Anticiperen op positieve en negatieve ontwikkelingen leidt tot betere beslissingen en een stabielere cashflow.

Groeikansen verzilveren

Voorspellen om te anticiperen – zo klaar als een klontje. Maar hoe zet je cashflow forecasting in als instrument om te groeien?  “Als een bedrijf wil groeien en investeert, moet die investering meer opleveren  dan de financieringskost die vermogensverschaffers zoals banken en aandeelhouders eisen.  Alleen dan voegt de investering daadwerkelijk waarde toe aan het bedrijf.”

Opnieuw een voorbeeld om het wat concreter te maken: als je geld leent voor een machine, en je betaalt een rente van 4 %, dan moet die machine een hoger rendement genereren dan de kosten van de lening. De ‘vrije’ cashflow die overblijft nadat je je kapitaalaflossingen hebt betaald, kan je herinvesteren in je bedrijf om zo de duurzame  groei te bevorderen.

Veel ondernemers zijn zich bewust van het belang van vooruitkijken, maar operationele taken slokken alle aandacht op. Proactief cashflowmanagement vraagt tijd en toewijding van een CFO, maar die investering betaalt zich terug door minder financiële verrassingen en doordachte beslissingen die groeistrategieën ondersteunen. “Mijn ervaring is dat bedrijven met nauwkeurige cashflowprognoses meer vertrouwen opbouwen bij banken en investeerders, en dus gunstige voorwaarden kunnen afdwingen om hun groei (verder) te financieren”, besluit Luc.

Zeker zijn dat je cashflow gezond blijft? Reken op een parttime CFO.

Financiering nodig? Met een parttime CFO en een ‘sexy pitch’ haal je investeerders over de streep

Financiering nodig? Met een parttime CFO en een ‘sexy pitch’ haal je investeerders over de streep

Heeft je kmo financiële middelen nodig om te groeien, een moeilijke periode te overbruggen of materiaal aan te schaffen? Met een financieel directeur aan je zijde overtuig je investeerders met een onweerstaanbare pitch. Parttime CFO Dirk Verbruggen kent de kneepjes en deelt zijn beste tips.

Legio mogelijkheden

Voor we in de tips duiken een overzicht van enkele methoden om financiering te krijgen voor je zaak:

  • Banklening (kaskrediet, aflossingskrediet, bedrijfskrediet, kredietlijn). Je leent een bedrag dat je gespreid terugbetaalt over een vastgelegde periode (verhoogd met een vaste of variabele rente), of neemt een vast voorschot op (straight loan) en betaalt dat na een periode terug.
  • Investeringskrediet op (middel)lange termijn voor de aankoop van activa zoals gebouwen, voertuigen en nieuw materieel.
  • Werkkapitaalfinanciering (kredietlijn, factoring …): ideaal voor tijdelijke liquiditeitstekorten om je betalingsverplichtingen na te komen vóór je zelf inkomsten ontvangt?
  • Achtergestelde leningen zoals PMV-bedrijfsleningen en winwinleningen. Dit zijn kredieten in het kader van investeringen, om aandelen over te nemen, schulden te herfinancieren …
  • Subsidies via erkende instanties om te groeien of internationaliseren, voor onderzoek en ontwikkeling, om te investeren in duurzaamheid …
  • Privé-investeerders (ook wel ‘business angels’) stoppen een deel van hun vermogen in je bedrijf in ruil voor aandelen (en soms zeggenschap).
  • Private-equitybedrijven voor converteerbare leningen of aandelen.

Ook met minder gekende financieringsbronnen zijn onze parttime CFO’s goed vertrouwd.

Geroosterd businessplan en verleiding

Wat de meeste van deze financieringsmogelijkheden gemeen hebben? Je moet de geldverstrekker overtuigen dat die zijn geld winstgevend en met zo min mogelijk risico investeert. Dirk Verbruggen: “Het komt eropaan om je bedrijf, en bij uitbreiding jezelf, sexy te maken. Sexy in de zin van ‘aantrekkelijk voor de investeerder’. Dat betekent grofweg dat je komaf moet maken met alles uit het verleden dat vandaag en morgen geen toegevoegde waarde of succesgarantie inhoudt. Businessfilosoof Rik Vera noemt het ook wel ‘je businessplan roosteren’. Dat businessplan is een van de sleutels tot succes, op voorwaarde dat investeerders er als een blok voor vallen. Het moet grondig, volledig en professioneel zijn. Met alle nodige info over je bedrijf, markt, klanten, concurrenten, marketing, werkprocessen, noem maar op. Waar investeerders van smullen? Duurzaamheid, innovatie, een sterk hr-beleid en schaalbaarheid. Als je kunt aantonen dat je een steentje kunt laten uitgroeien tot een kloeke diamant, heb je meer dan een streepje voor.”

Strak financieel plan

Naast een goed businessplan heb je ook een financieel plan nodig. Wat houdt dat precies in? “In een financieel plan vertaal je je businessplan in cijfers”, vervolgt Dirk. “Hoeveel geld heb je nodig en hoe ziet de financieringsmix eruit? Wat zijn je verwachte inkomsten? Hoe zit het met je liquiditeit? Hoe ga je investeerders terugbetalen? Begin niet aan zo’n plan zonder een CFO, want dan is het gedoemd om te mislukken. Alleen met een doordacht en onderbouwd plan kun je het vertrouwen van investeerders winnen. Ze willen tenslotte weten hoe je jouw bedrijf winstgevend gaat maken voor ze toehappen. Je moet ze een potentieel succesverhaal voorschotelen.”

Geloven in je zaak

Eens je businessplan en financieel plan op punt staan, moet je het pitchen. Je hebt maar één kans om een goede indruk te maken. Dirk: “Idealiter doet de CFO, in overleg met de zaakvoerder, al het voorbereidende werk. Op de pitch zelf is de CFO samen met de zaakvoerder aan zet. De CFO spreekt dezelfde ‘taal’ als de investeerders, maar de zaakvoerder moet zich op dit moment ook ‘sexy’ profileren. Investeerders hebben al tientallen of honderden pitches gezien. Ze prikken direct door de bullshit heen. Een zaakvoerder die zelfzeker, ambitieus en enthousiast overkomt, vergroot de kans op een positief gevolg.”

De kunst van het pitchen

Zie pitchen gerust als een verleidingsspel waarbij de vragende partij de geldverstrekker moet inpalmen. Dat doe je niet door alleen te praten over jezelf of je product, maar vooral over hoe jouw bedrijf zakelijk succes gaat realiseren. “Ik heb al ontelbare keren financiering kunnen lospeuteren waar mijn klant nooit alleen in geslaagd zou zijn. Vanuit mijn ervaring en kennis, mijn voeling met de financiële wereld en mijn relaties met banken en investeerders, haal ik voor mijn klanten het onderste uit de kan. Pitchen voor fundraising is een kunst. Een kunst waarin goede CFO’s uitblinken. En als zo’n pitch tot het gewenste resultaat leidt, dan laten wij onze klant natuurlijk nog niet los. Het liefst van al blijven we hem begeleiden van start-up of scale-up tot topspeler in de sector. De voldoening die je daarvan krijgt is onbetaalbaar. Dat bewijst ons unieke model al meer dan 20 jaar wereldwijd”, besluit Dirk.

Ook financiële middelen nodig om je zakelijke dromen waar te maken? Schakel een van onze parttime CFO’s in om je ambitieuze kmo onweerstaanbaar te maken voor investeerders.