Van opbouw naar uitstap: zo verzilver je je levenswerk bij een exit

Van opbouw naar uitstap: zo verzilver je je levenswerk bij een exit

Je hebt je bedrijf met hart en ziel opgebouwd. Na jaren van toewijding overweeg je om het van de hand te doen. Hoe weet je of je er klaar voor bent? Wat komt er allemaal kijken bij een degelijke exitplanning? Parttime CFO Dirk Melkebeke deelt de ins en outs. Spoiler: je kunt er niet snel genoeg aan beginnen…

Vooruitdenken loont

Een bedrijfsverkoop bereid je niet voor in luttele weken of maanden. Zo’n ingrijpende beslissing vraagt om zorgvuldige planning, het best jaren van tevoren.

“Het wordt dikwijls vergeten in de dagelijkse routine en sleur van het bedrijf, maar tijdig nadenken over de toekomst is essentieel”, vertelt Dirk. “Bij alles wat je doet in de jaren vooraf, hou je best je exitstrategie in het achterhoofd.”

Waarom is dat zo belangrijk? Een grondig voorbereide exit kan voor een aanzienlijk betere verkoopprijs zorgen.

“Idealiter verkoop je je onderneming als de zaken goed op orde zijn, als alles werkt als een geoliede machine, en je net een paar goede jaren achter de rug hebt. Een investeringsfase is meestal niet het juiste moment, tenzij je actief bent in groeisectoren zoals biotech, ICT of AI. Daar wegen innovatie en potentieel dikwijls zwaarder dan de huidige resultaten.”

Weet wat je wil verkopen

Bij de voorbereiding moet je eerst de scope bepalen. Verkoop je alleen de handelszaak of ook het vastgoed? Verkoop je je bedrijf volledig of slechts een afdeling? Blijf je zelf nog een tijd betrokken bij je zaak of stap je er volledig uit?

“De scope van wat je wil verkopen moet kraakhelder zijn”, benadrukt Dirk. De cijfers die je aan de potentiële koper voorlegt, moeten dat weerspiegelen. Duidelijkheid is ontzettend belangrijk. “Het beïnvloedt niet alleen de waardebepaling, maar ook het type koper dat je aantrekt. Ook over je eigen rol na de verkoop moet je goed nadenken.”

Versterk je onderhandelingspositie

Een sleutelaspect is het vaststellen van je onderscheidend vermogen, en daaraan werken om het te maximaliseren.

“Je moet kijken naar je strategische voordelen: waarom zou iemand überhaupt in jouw onderneming geïnteresseerd zijn? Heb je operationele expertise die uniek is? Zit je in een groeimarkt of een specifieke niches? Wat maakt jouw bedrijf de moeite waard voor een koper?

Je bedrijf sterk positioneren vraagt vanzelfsprekend ook investeringen. “Die doe je best zo snel mogelijk, maar liever niet in het jaar voorafgaand aan de verkoop”, waarschuwt Dirk. “Als je slim te werk gaat, kan dat op het einde een flinke slok op de borrel schelen: je unieke positionering plus de acties die je hebt genomen om de waarde van je onderneming aan te tonen.”

Bereid je voor op due diligence

Due diligence is het moment van de waarheid: potentiële kopers laten je bedrijf doorlichten tot in de details. Meestal stelt men daar een accountant of revisor voor aan. “In eerste instantie beoordeelt de koper de rendabiliteit. Daarnaast wil die zien dat alles wettelijk in orde is, dat je afspraken met klanten en leveranciers op punt staan, dat je cijfers kloppen… Dit is een van de zaken waar wij als parttime CFO’s op focussen. We zorgen dat je boekhouding transparant je marges en kostenstructuur weergeeft. Daarnaast kijken we naar je sales: zit de omzet bij enkele grote klanten of is het risico verspreid? Ook het IT-landschap moet robuust zijn: hoe goed ben je bestand tegen cyberaanvallen?”

Met andere woorden: bij een due diligence kijkt men niet alleen naar de cijfers, maar ook of de risico’s gekend én onder controle zijn. Die kwalitatieve elementen spelen een belangrijke rol bij de waardebepaling.

Maak jezelf overbodig

Een bedrijf dat zonder jou kan draaien, is meer waard. Zo simpel is het.

“In een kmo zie je vaak dat de eigenaar tegelijk CEO en manager is, terwijl de overige medewerkers vooral uitvoerende functies hebben. Als je een exit plant, zorg dan dat je een managementteam hebt dat de organisatie vlot kan runnen. Dat hoeft geen groot team te zijn, een of twee mensen kunnen volstaan naargelang de grootte van je bedrijf.”

Ook dit is geen kwestie van weken, maar van jaren. “Kandidaat-kopers willen zien dat het bedrijf een leven heeft na jouw vertrek. Een bedrijf dat zonder jou kan groeien, krijgt een hogere waardering.”

In de praktijk

Dirk heeft al meerdere bedrijfsverkopen begeleid. Hij deelt een leerzame ervaring: “Recent had ik een klant die niet volledig was voorbereid toen er zich onverwacht een kans aandiende. Het bedrijf was op verschillende vlakken niet klaar, wat veel energie heeft gekost om daar op korte termijn iets aan te doen. De positionering was onvoldoende scherp genoeg, de rapportering niet goed aangepast. De verkoop is uiteindelijk niet doorgegaan, maar het bedrijf heeft er wel lessen uit getrokken. Als in de toekomst de tijd rijp is voor een exit, zal mijn klant er prima voorstaan.”

Hij contrasteert dit met een ander voorbeeld: “Een andere klant bevindt zich nu in de beginfase van de voorbereiding. We stomen de onderneming systematisch klaar voor een toekomstige exit.”

Denk aan je persoonlijke financiën

De manier waarop je een exit structureert, bepaalt mee wat je netto overhoudt. “Wij kunnen hierin adviseren, maar werken op dit vlak dikwijls samen met fiscalisten”, zegt Dirk. “We beschikken over een sterk netwerk van financiers, fiscalisten, advocaten en andere partijen die we kunnen inschakelen om de deal in het meest gunstige contract te gieten.”

Zeven stappen naar een succesvolle exit

Het CFO Centre helpt kmo’s in 7 stappen naar een exitplan waarmee je het onderste uit de kan haalt van de verkoop:

  1. Definieer wat je echt wil: heldere doelen bereik je sneller en makkelijker.
  2. Beslis over het type exit. Verkoop aan je managementteam, fusie, overname…?
  3. Begin tijdig met voorbereiden, als de verkoop pas over een paar jaar gepland is, begin je nu al best aan de voorbereiding.
  4. Maak je bedrijf verkoopbaar: zorg voor heldere processen, begrijpelijke boekhouding en transparante managementinformatie.
  5. Maak jezelf overbodig. Je bedrijf moet zonder jou kunnen schitteren.
  6. Maximaliseer je waardering. Naast de winst zijn er nog diverse zaken waaraan je kan werken.
  7. Vind de juiste koper: het CFO Centre kan je hierbij helpen.

Aan de slag met exitplanning

Een exitstrategie die je verkoopprijs maximaliseert en je toekomst veiligstelt? Onze parttime CFO’s ondersteunen je om een solide exitplan op te stellen en uit te voeren. Zo ben je voorbereid wanneer het moment daar is of als er zich een onverwachte opportuniteit aanbiedt.

Van dagelijkse beslommeringen naar strategisch leiderschap

Van dagelijkse beslommeringen naar strategisch leiderschap

Zo wordt je bedrijf veerkrachtig en futureproof

Veel kmo-bedrijfsleiders worden opgeslorpt door operationeel werk en zitten verstrikt in een web van dagelijkse chaos. Ze leiden hun bedrijf reflexmatig en hebben geen zicht op het grotere geheel. Strategische visie en langetermijnplanning? Ergens in de achtergrond. Nefast voor groei en innovatie, een domper op het werkplezier, en bovenal: je ambities worden gefnuikt. Hoe krijg je weer vat op je onderneming en realiseer je de doelen die je ooit voor ogen had? Parttime CFO Wim Braeckman weet raad.

Bezinnen en vertrouwen

Je loswrikken van de dagelijkse trammelant, hoe doe je dat? “Je moet in eerste instantie afstand nemen en tijd vrijmaken om een helikopterzicht te krijgen. Stel je die ene cruciale vraag: wat wil je bereiken met je bedrijf? Je bent tenslotte niet gaan ondernemen om brandjes te blussen, maar met een specifiek doel voor ogen. Een vermogen opbouwen bijvoorbeeld. Bepaalde dromen verwezenlijken. Iets waarin je gelooft in de markt te zetten. Wat ook je drijfveer is, je onderneming is geen doel op zich maar een instrument om dat doel te behalen.”

Een stap terugzetten om te bezinnen, betekent dat je het reilen en zeilen moet loslaten. Dat vraagt vertrouwen in je medewerkers. “Absoluut. Je moet ervan uitgaan dat iedereen zijn taak naar behoren kan en zal doen. Anders ga je micromanagen en ben je bezig met de punten en de komma’s in plaats van de grote zaken. Goed omringd zijn is een belangrijke voorwaarde om in vertrouwen taken te delegeren.”

Becijferen en plannen

Een van die grote zaken: de cijfers. Voor je beslissingen neemt, moet je uitpluizen hoe je bedrijf er vandaag voorstaat. Dat begint met een analyse van je financiële resultaten. Een CFO komt daarbij goed van pas. “Onze rol is in eerste instantie cijfermatig. De cijfers moeten structureel correct zijn. Als dat het geval is, kun je ze gaan analyseren en er conclusies uit trekken en acties aan koppelen. Maar dat doe je niet op goed geluk – alles moet grondig onderbouwd zijn.”

Cijfers zijn betekenisvol. Niet alleen om je huidige situatie in te schatten, maar vooral als ‘gids’ om objectieven te definiëren. Ook daarvoor reken je op een CFO. “We ondersteunen bedrijfsleiders om een goede strategische planning op punt te zetten die mikt op de middellange en lange termijn. Let wel, in onze snel veranderende wereld moet je buffers inbouwen. De voorbije jaren zijn we van de ene crisis in de andere beland. Corona, hoge energieprijzen, macro-economische en politieke toestanden op het wereldtoneel, oorlogen, noem maar op. Op zo’n strategische planning moet je verschillende scenario’s loslaten, inclusief een worstcasescenario. Je moet risico’s incalculeren en een plan B hebben, je beschermen tegen concurrentie, kijken wat er buiten je bedrijfsmuren en over de grenzen heen gebeurt. Bedrijven die flexibel en veerkrachtig zijn, kunnen zich makkelijker op korte termijn aanpassen, zónder het langetermijnperspectief uit het oog te verliezen. Opportunisme en impulsiviteit doen je onderneming meer kwaad dan goed.”

Hulp inschakelen

Hoe komt het dat zoveel ondernemers worstelen met de pietluttigheden en er niet in slagen om daar bovenuit te stijgen? “Niet elke kmo heeft een degelijke structuur. Bedrijfsleiders staan ook redelijk geïsoleerd en missen dikwijls een klankbord. Ik heb nog meegemaakt dat een bedrijfsleider bezig was met een schuifdeur die niet openging terwijl er zes mensen zaten te wachten in zijn directiezaal. Hij kon die beslommeringen niet van zich afzetten. Zo’n situatie is echt gevaarlijk. Als je constant brandjes aan ’t blussen bent, kun je in een burn-out belanden.

Trouwe en capabele medewerkers zijn essentieel. Maar je moet er ook voor zorgen dat ze zelf oplossingen zoeken en niet bij elke futiliteit je hulp inroepen. Daar vaart hun werkplezier ook wel bij: als mensen het gevoel hebben dat ze mee mogen nadenken en dat hun inbreng waardevol is, voelen ze zich betrokken bij het bedrijf. Tegelijk hou je als leider meer tijd over voor je strategische kerntaken en dingen die je graag en goed doet.

Visie definiëren

Je goed omringen en delegeren, je cijfers onder de loep nemen, je focussen op strategie en de lange termijn … lukt dat zonder hulp van buitenaf? “Dat kan zeker, als je een goede sparringpartner hebt binnen je bedrijfsmuren. Maar je kunt ook een externe partner inschakelen. Een coach, consultant, adviseur, Raad van Advies … of een portfolio-CFO natuurlijk. Wij doen tenslotte veel meer dan de cijfers analyseren. Dankzij onze ervaring in het kmo-landschap en onze brede knowhow, zijn wij vaak klankbord én wegwijzer. We kennen de ins en outs van strategische planning, hebben een ruim netwerk van relevante partners, uitstekende bankrelaties. Bij een aantal van mijn klanten heb ik zelfs mee de volledige rebranding ondersteund, weliswaar in samenwerking met externe experten en agentschappen.”

Dat een kmo-leider geen brandjesblusser mag zijn, zoveel is zeker. Dekt de term ‘architect’ de lading, degene die het bedrijf vormgeeft en voor stevige fundamenten zorgt? “Ik zou er nog iets aan toevoegen: visionair. Je kunt een prima architect zijn, maar daarmee onderscheid je je nog niet van de concurrentie. Ik adviseer ondernemers om een eigen visie te ontwikkelen in plaats van andermans strategieën te kopiëren. Alleen zo maak je het onderscheid en blijf je zelfs in moeilijke omstandigheden relevant. Een unieke visie, inzicht in de cijfers en een veerkrachtig toekomstplan, dat zijn volgens mij de sleutels tot succes op de lange termijn.”

Zit je ook vast in de operationele val? Liever je bedrijf leiden dan eronder lijden? Boek je gratis adviesgesprek om te zien wat wij voor jou kunnen betekenen.